Dorpsarchief Nieuw-Amsterdam/Veenoord

"Corona effecten"

Door corona zijn veel geplande activiteiten in 2020 niet doorgegaan. De meesten zijn uitgesteld, maar een aantal zal waarschijnlijk helemaal geen doorgang vinden. Naast alle minder leuke zaken, zijn er ook leuke dingen te melden. Veel mensen gingen in huis aan het opruimen en zo werd het Dorpsarchief blij verrast door het aanbod van interessante zaken. (Van Tineke de Roo)

 

Van mevrouw Margreet Ronda uit Sleen kregen we informatie over het stationsgebouw. De familie Ronda had zich gemeld als geïnteresseerde huurder voor het station. Onderstaand een korte samenvatting uit de door ons verkregen informatie over het station.

 

In januari 1989 werd over het voortbestaan van het stationsgebouw gediscussieerd in de gemeenteraad van Sleen. De heer Kleef uit Emmen, lid van de Vereniging tot behoud van 19de en vroeg 20ste eeuws cultuurgoed, vroeg aandacht voor het behoud van dit belangrijke monument.

Begin 19de eeuw werd door de Noord Ooster Locaal Spoorwegmaatschappij (NOLS) de spoorlijn Zwolle – Emmen – Stadskanaal aangelegd, met aansluitingen naar Assen en Groningen. Dit was één van de eerste ‘onrendabele’ spoorlijnen die werd aangelegd met flinke staatssubsidie ter stimulering en economische bedrijvigheid voor omliggende gebieden. De lijn Emmen – Stadskanaal is minder dan 30 jaar in gebruik geweest, omdat dit deel zeer onrendabel was.

De bekende architect Eduard Cuypers (1859-1927) kreeg opdracht voor deze lijn 32 verschillende stations te ontwerpen. Er waren twee hoofdvormen; het grote type met twee verdiepingen en het kleine type met één verdieping. In Nieuw-Amsterdam / Veenoord werd een van een sobere architectuur en betrekkelijk tijdloos, maar wel groot station gebouwd. De verwachting was een grote toekomst voor de toenmalige veenkolonie, maar helaas is dit niet helemaal uitgekomen. In 1990 zien de provincie Drenthe en de gemeente Emmen de cultuurhistorische waarde van dit laatste

grote station in Drenthe van de architect Eduard Cuypers. Zij stellen beide een subsidie beschikbaar voor het behoud van het station. Er wordt een rekensommetje gemaakt over de exploitatie. De kosten van renovatie van de buitenkant zijn 221.000 gulden. Hiervan betaalt de NS de helft en zullen de provincie, gemeente Emmen en gemeente Sleen elk 40.000 gulden betalen.  Ook is de NS bereid meer te doen dan gebruikelijk en biedt ook aan de benedenverdieping zelf in exploitatie te houden. De gemeente Sleen hoeft dan alleen de exploitatie voor de bovenverdieping voor haar rekening te nemen. Het opknappen van de bovenverdieping kost  85.000 gulden waarvan de gemeente Emmen bereid is 10.000 euro te betalen. De jaarlijkse kosten voor het in standhouden van het station worden geraamd op 14.000 gulden, huuropbrengst is 7.800 gulden. Jaarlijks tekort is 6.200 gulden welke ten laste komt van de gemeente Sleen. Jammer genoeg heeft de gemeente Sleen besloten hier niet mee akkoord te gaan en is het stationsgebouw in 1993 afgebroken.

Stationsgebouw (in 1993 afgebroken)
Stationsgebouw (in 1993 afgebroken)

Onderstaande berichten komen van :  www.delpher.nl

 

In de Provinciale Drentse en Asser Courant van 17 maart 1905 stond onderstaand bericht:

Op 1 november 1905 werd het gebouw geopend en enkele dagen later reed de eerste trein.

In de Provinciale Drentse en Asser courant van 11 november 1905 onderstaand bericht bij het passeren van station Nieuw-Amsterdam.

 

De heer Wessel Boer uit Schuinesloot belde met een wel heel uniek cadeau. Hij had een album met foto’s  uit Nieuw-Amsterdam en omgeving. Het bleek een uniek album te zijn, een ‘Huldeblijk’ aan dokter Lodewijks uit 1923. De krant de Nieuw-Amsterdammer van 1 december 1923 was er ook bij met hierin een artikel over dokter Lodewijks. Onderstaand een samenvatting hiervan.

Op 31 december 1898 vestigde de heer G.J. Lodewijks zich in Sleen op aanraden van de toenmalige burgemeester de heer G.L. Gratama. Eigenlijk wilde de heer Lodewijks zich gelijk al vestigen in Nieuw-Amsterdam, waar de heer Fledderus geneesheer was. Toen de heer Lodewijks de plaats kwam bekijken en daarbij ook kennis maakte met Gratama, vertelde deze hem dat Sleen zonder geneesheer was en er wel dringend één nodig had. Na enig beraad volgde de Lodewijks het advies van Gratama op en vestigde zich op 1 december 1998 in Sleen. Er braken moeilijke jaren aan voor de jonge dokter Lodewijks. Hij moest naast de hele gemeente Sleen ook de omliggende plaatsen bedienen. De afstanden waren groot en de wegen meestal slecht. Hij vergat nimmer Nieuw-Amsterdam en toen hij hoorde dat dokter Fledderus van plan was de plaats te verlaten huurde hij het halve huis van de heer A.G. Heise en ging er gelijk wonen. Hij solliciteerde naar de post voor de dokter van de armenpraktijk voor dit gedeelte van de gemeente Emmen. Een paar maanden later werd hij benoemd, dit was in 1905. Dokter Lodewijks bleek niet alleen een goed geneesheer, maar ook een goede vriend. Met raad en daad stond hij patiënten bij, maar troostte ook familieleden bij droeve omstandigheden. Zijn patiënten waren zeer op hem gesteld en bij zijn 25 jarig jubileum werd hem een album aangeboden met 1800 handtekeningen en zo’n 90 foto’s van Nieuw-Amsterdam, Veenoord, Amsterdamse Veld, Holsloot, Erm, Wilhelmsoord en Barger Erfscheidenveen. Dit geschenk werd aangeboden in Café Hof en allen waren uitgenodigd. De zangvereniging zong een lied, de twee fanfarekorpsen waren uitgenodigd en de heer H. Visscher speelde orgel en mevrouw T. Richie speelde op de piano. Natuurlijk werden de nodige toespraken gehouden en de hoop werd uitgesproken dat de dokter nog vele jaren voor ons dorp gespaard mocht blijven en zijn patiënten zijn gezegende hulp nog jaren mochten ondervinden.

Dit unieke album met 91 foto’s uit 1923 is nu eigendom van het Dorpsarchief. In deze uitgave van de Aole Tweiling vraagt het bestuur u om informatie over een paar van deze foto’s.